Mesane kanseri, tanı konduğu sırada ortalama 69 yaşındaki erkeklerde en sık görülen altıncı kanser türüdür. Mesane kanseri oluşumundaki ana risk faktörü sigara içimidir, bu da erkeklerde vakaların %65'ine, kadınlarda ise %30'una neden olmaktadır. Diğer risk faktörleri arasında kimyasal maddelere maruz kalma, etnik köken ve cinsiyete dayalı yatkınlık, tıbbi ve ailede mesane kanseri öyküsü, önceki kanser tedavisi, reküren mesane enfeksiyonu ve arsenikle kontamine kuyu suyu tüketimi sayılabilir [1].

Genel olarak, mesane kanseri, kas invaziv olmayan mesane kanseri (NMIBC) ve kas invaziv mesane kanseri (MIBC) olarak ayırt edilebilir. NMIBC (evre 0 ve 1), mesanenin ürotelyal hücrelerinin dejenere olduğu ve mesanenin lümenine ulaşan ancak altta ürotelyum ve lamina propria ile sınırlı olan bir papiller tümöre dönüştüğü in situ bir karsinom olarak başlar. MIBC ise tümörün kas tabakasına (evre 2) invazyonu ile başlar ve yağ tabakasına ve üreme dokularına (evre 3a) ve proksimal lenf nodlarına (evre 3b) yayılır. Son evrede, tümör hücreleri vücuda yayılır ve metastazların (evre 4) oluşumuna neden olur [2]. Mesane kanseri tanısı konulan bireylerin sağkalım prognozu büyük ölçüde tanı zamanına bağlıdır ve daha invaziv kanser evrelerine doğru ilerlemeyle birlikte azalır [3].

Risk grubundaki bireylerde mesane kanseri taraması için standart bir program bulunmadığından, mesane kanseri genellikle abdominal ağrı ve makrohematüri gibi mesane kanseri ile ilişkili semptomlar bağlamında insidental bir bulgudur. En yaygın tanı yöntemleri arasında idrar sitolojisi ve sistoskopi, ardından ileri görüntüleme teknikleri, histopatoloji ve moleküler tanı yer alır. İdrar sitolojisi, Papanicolaou veya diğer benzer boyama ajanları ile boyanmış idrar hücrelerinin mikroskobik bir incelemesi iken, sistoskopi, mesanenin ürotelyumunu incelemek için yararlanılan invaziv, endoskopik bir prosedürdür [4].

Mesane kanserini tedavi etme seçenekleri, tanıdaki kanser evresi, tümörün büyüklüğü ve konumu ve tümör genetiği dâhil olmak üzere çeşitli parametrelere bağlıdır. Tedavi seçenekleri transüretral rezeksiyon (TURBT), kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapiden radikal sistektomiye kadar değişiklik göstermekte ve sıklıkla multimodal yaklaşımla kombinasyon halinde uygulanmaktadır [4,5].

Kas invaziv olmayan mesane kanseri, tedaviden sonraki ilk yılda %60'a varan ve beşinci yılda %70'e varan yüksek rekürens oranı gösterir. Bu nedenle üç aylık sistoskopilerle yakından sürveyans önerilmektedir [6].

UF-Serisindeki atipik hücreler

Floresans akış sitometrisi sayesinde, UF-Serisi, idrar numunelerinde atipik hücrelerin (Atyp.C) saptanmasına ve atipik olmayan hücrelerden ayırt edilmesine olanak sağlar. Atipik hücreler, ürotelyumdan salınır ve genişlemiş bir çekirdek, artmış N:C oranı ve artmış çekirdekçik sayıları dâhil olmak üzere malignite şüphesi taşıyan değişiklikler gösterir [7].

Mesane kanserinin saptanmasında Atyp.C parametresinin potansiyeli bilimsel araştırmaların konusudur. Aydin ve ark. [8] ayakta tedavi ortamında reküren yüksek dereceli ürotelyal karsinom durumunda ürotelyal maligniteleri tespit etmek için UD-10 ile kombinasyon halinde UF-Serisinin potansiyelini göstermiştir. Tınay ve ark. [9] mesane kanseri öyküsü bilinen, özellikle de düşük riskli kas invaziv olmayan mesane kanseri (NMIBC) olan hastalar için mesane kanseri sürveyansı bağlamında Atyp.C'nin tanısal kararlarının potansiyelini ortaya çıkarmış ve hasta tarafında invaziv sistoskopileri azaltma potansiyelinin var olduğu sonucuna ulaşmıştır. Ürotelyal karsinom tanısı şüphesi olan hastalar için, Ren ve ark. [10] Atyp.C'nin prediktif gücünü sitopatoloji ile iyi bir uyum içinde göstermiş ve rutin idrar tanısı bağlamında ürotelyal karsinomlar için aksesuar test olarak bir potansiyeli olduğu sonucuna ulaşmıştır.

Sorumluluk Reddi:
Atyp.C parametresi yalnızca araştırmalarda kullanıma yöneliktir.

Sayısal sonuçlar

Bu olguda, 69 yaşındaki erkek hasta hafif ateş ve dizüri gibi idrar yolu enfeksiyonu semptomları ile kliniğimize başvurdu. Semptomlara açıklık getirmek için ilk idrar tahlili taraması istendi. UF-5000 üzerinde bir idrar numunesinin incelenmesi üzerine, hafif hematüri ve lökositüri eşliğinde µl başına 2079,8 bakteri hücresinin varlığı ile şüpheli İYE doğrulandı.

Ayrıca, laboratuvar analizi sonucunda, µl başına 3,0 atipik hücrenin (Atyp.C) varlığı tespit edildi. UD-10'u içeren mikroskopi analizi, büyük çekirdeklere ve belirgin çekirdekçiklere sahip atipik hücrelerin varlığını doğrulamıştır. Bu bulgulara dayanarak, idrar tahlili bulgularını destekleyen ve mesane kanseri tanısına yol açan sistoskopi yapılmıştır.

Şek. 1 – UF-5000 analizinden elde edilmiş seçili bulgular Partiküllerin UF-5000 ile akış sitometrik tespiti, μl başına 2079,8 bakteri hücresinin tespiti yoluyla bakteriüri göstermiştir. Ayrıca 68,9 WBC/µl varlığı ile lökositüri, 11,1 RBC/µl varlığı ile hafif hematüri görülmüştür. Ek olarak, µl başına 3,0 atipik hücre tespit edilmiş ve malign hücrelerin varlığı vurgulanmıştır.

Şek. 2 – UF-5000 üzerinde idrar partikülü analizi: saçılım grafiği Atipik hücreler, CW_FLL_AxCW_FSC_W saçılım grafiğinde ayrı bir popülasyon olarak görünür.

Şek. 3 – UD-10 dijital görüntüleme cihazındaki atipik hücrelere örnek Atipik hücreler için akış sitometrisi bulguları, genişlemiş çekirdeklere ve artmış N:C oranına sahip hücreleri gösteren otomatik mikroskopi ile doğrulanmıştır.

Sonuç

İdrar akış sitometrisi, ürotelyal karsinomlar bağlamında malign hücreleri tespit etme potansiyeline sahiptir ve mesane kanserinin tespitinde, özellikle mesane kanseri olduğu bilinen hastaların sürveyansında, idrarda atipik hücreleri tanıyarak invaziv sistoskopilerin sıklığını azaltma hedefiyle uygulanabilir.

Şek. 4 – UF-Serisi parametresi Atyp.C dâhil olmak üzere mesane kanseri teşhisi için potansiyel iş akışı

Referanslar

[1] Torre LA et al. (2015): Global cancer statistics, 2012. CA Cancer J Clin 65(2):87–108.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25651787/#:~:text=Based%20on%20GLOBOCAN%20estimates%2C%20about,65%25%20of%20cancer%20deaths%20worldwide.

[2] Sanli O et al. (2017): Bladder cancer. Rev Dis Primers 3:17022. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28406148/

[3] Ripoll J et al. (2021): Cancer-specific survival by stage of bladder cancer and factors collected by Mallorca Cancer Registry associated to survival. BMC Cancer 21:676. https://bmccancer.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s12885-021-08418-y.pdf

[4] Lenis AT et al. (2020): Bladder CANCER – a Review: JAMA 324(19):1980–1991. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33201207/

[5] Ploussard G et al. (2014): Critical Analysis of Bladder Sparing with Trimodal Therapy in Muscle-invasive Bladder Cancer: A Systematic Review. Eur Urol 66(1):120–137. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24613684/

[6] van der Heijden and Witjes (2009): Recurrence, Progression, and Follow-Up in Non-Muscle-Invasive Bladder Cancer. European Urology Supplements 8:556–562. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1569905609000578?via%3Dihub

[7] Mokhtar A et al. (2010): Diagnostic significance of atypical category in the voided urine samples: A retrospective study in a tertiary care center. Urol Ann 2(3):100–106. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20981196/

[8] Aydin O (2021): Atypical cells parameter in Sysmex UN automated urine analyzer: feedback from the field. Turk J Biochem; Diagnostic Pathology 16:9. https://diagnosticpathology.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s13000-021-01068-5.pdf

[9] Tınay İ et al. (2020): “Atypical Cell” Parameter in Automated Urine Analysis for the Diagnosis of Bladder Cancer: A Retrospective Pilot Study. Bull Urooncol 19(1):17–19. http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_36890/UOB-19-17-En.pdf

[10] Ren C et al. (2020): Investigation of Atyp.C using UF-5000 flow cytometer in patients with a suspected diagnosis of urothelial carcinoma: a single-center study. Diagn Pathol 15(1):77. https://diagnosticpathology.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s13000-020-00993-1

Bilimsel Takvim 2022

Aylık vakalarımızı keşfedin