Menenjit, beyin ve omurilik olmak üzere merkezi sinir sistemimizin önemli parçalarını çevreleyen akut bir membran enflamasyonudur. Periferik kandan çıkıp beyin-omurilik sıvısına girebilen virüs, bakteri veya herhangi bir patojen nedeniyle oluşan ciddi bir enfeksiyondur. En tipik belirtiler boyun tutulması, erken ateş başlangıcı ve şiddetli baş ağrısıdır. Enflamasyonun beyin ve omuriliğe yakınlığı nedeniyle menenjit, potansiyel olarak da yaşamı tehdit edici bir tıbbi rahatsızlıktır [1].

Bakterilerin yol açtığı menenjit özellikle yıkıcı olup, tüm menenjit türleri için en büyük küresel yük olarak görülmektedir [2]. Neisseria meningitidis kaynaklı meningokokkal menenjitin daha çok bebekler, küçük çocuklar ve gençler üzerinde etkili olduğu unutulmamalıdır. Bu tip menenjit, coğrafi olarak Senegal'den Etiyopya'ya sahra-altı Afrika bölgesinde yer alan "menenjit kuşağı" adı verilen yerlerde yüksek insidanslarda bulunur. Gençlerde ana sebebi meningokoklar oluştururken, yetişkinlerde bakteriyel menenjitin kaynağı hem meningokoklar hem de pnömokoklardır (Streptococcus pneumoniae).

Günümüzde aşılar, patojen kaynaklı majör enfeksiyonları önlemeye yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte, bakteriyel menenjitte antibiyotik tedavisinin zamanında ve uygun bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için erken tanı ve laboratuvar incelemelerinin yapılması hayati önem taşımaktadır.

Bakteriyel menenjitin laboratuvar tanı teyidi daha çok kültür, antijen tespit testleri veya beyin-omurilik sıvısı (BOS) numunelerinin Gram boyama sonuçları ile yapılır. Ayrıca, şüpheli hastaların BOS numunelerinde bulunan lökositlerin (WBC), polimorfonükleer hücrelerin (PMN) ve mononükleer hücrelerin (MN) diferansiyel hücre sayımı kritik öneme sahiptir [3]. Bunun nedeni, hücre sayısının antibiyotik tedavisi gören hastalarda klinik karar almayı destekleyebilmesi ve bu nedenle, antibiyotiğin bilinçli şekilde kullanımının teşvik edebilmesidir.

Sayısal sonuçlar

XN-Serisi analizörlerde hastanın BOS örnek analizinde son derece yüksek oranda çekirdekli hücre sayımı (TC-BF# = 2.277 hücre/μL) tespit edilmiştir. Lökosit oranı 2.274 hücre/μL olarak gerçekleşmiştir. Eritrosit neredeyse yok denecek kadar az olduğundan travma olasılığı elenmiştir. Ayrıca, yüksek floresanslı hücrelerin (HF-BF) oranı ihmal edilebilir olduğu için malign durum ekarte edilmiştir.

Dolayısıyla bu sayısal sonuçlar temelde enfeksiyöz bir durumu göstermektedir.

Scattergram interpretation

Vücut sıvısı modunda (XN-BF) XN-Serisi analizörlerin WBC-BF saçılım grafiği, polimorfonükleer hücre (PMN) ile mononükleer hücre (MN) fraksiyonları arasında ayırt edilmektedir. Bu BOS ölçümünde, PMN bulutuna komşu bir miktar debris (koyu mavi) ile baskın bir PMN fraksiyonu (açık mavi alan, PMN = %91,7) gözlemlenmiştir, bu da etkileşim şüphesini arttırmaktadır.

Bu nedenle, numune yeniden UF-5000 analizörü ile ölçülmüş ve bakterilerin varlığı tespit edilmiştir.

XN-BF modunda yapılan analizle karşılaştırıldığında, UF-5000 kullanılarak vücut sıvısı modunda yapılan numune analizi, tanı sonuçlarını doğrulamıştır. Yüksek sayıda lökosit (WBC 2.536.8 hücre/µL) tespit edilmiş olup, bu durum MN (235.8 hücre/µL) ve PMN (2.301 hücre/µL) olarak ayırt edilmiştir. Dolayısıyla, toplam WBC popülasyonundaki PMN'nin %90,7'lik oranının yüksek olması bakteriyel enfeksiyona işaret etmektedir.

UF-5000, CB kanalı üzerinden bakteri hücrelerinin tespit edilip miktarının belirlenmesine olanak sağlar ve böylece bakteriyel menenjit tanısını destekler. Bu durum, 2.011.4 bakteri hücresi/µL konsantrasyonunun yüksek olmasıyla vurgulanır. BACT saçılım grafiğindeki bakteriyel hücrelerin dağılımı Gram negatif bakteri enfeksiyonunu düşündürmektedir. Ancak, Gram durumunun doğrulanması için yine de mikroskobik Gram boyama gibi ilave tanısal araştırmalar gereklidir.

Takip eden sitospin analizi, bölümlenmiş nötrofillerin ve intraselüler ve ekstraselüler bakterilerin muazzam miktarda varlığını göstererek bakteriyel menenjit tanısını daha da doğrulamıştır.

Bu özel vaka, hematoloji XN-Serisi analizörlerinin ve idrar tahlili UF-Serisi analizörlerinin birbirlerinin sonuçlarını mükemmel biçimde nasıl tamamladığını ve hasta yönetimini zamanında nasıl desteklediğini göstermektedir.

Fig. Results of the XN-Series analyser in body fluid mode including WBC-BF scattergrams

Fig. Results of the UF-5000 in body fluid mode including BACT scattergram

Fig. Cytospin images of the CSF sample showing segmented neutrophils and intra- and extracellular bacteria

Referanslar

[1] https://www.who.int/health-topics/meningitis, visited 2 June 2021.

[2] https://www.who.int/immunization/monitoring_surveillance/burden/vpd/surveillance_type/sentinel/meningitis_surveillance/en/, visited 2 June 2021.

[3] Buoro S et al. 2018: Two-site evaluation of the diagnostic performance of the Sysmex XN Body Fluid (BF) module for cell count and differential in Cerebrospinal Fluid. Int J Lab Hem. 2017; 1–8.

Discover our SEED

Body fluid cell counts – how to perform and interpret the results

Fluids present in body cavities or hollow organs can be of physio-logical or pathological origin. The indication for an analysis of body fluids covers a wide range of diagnostic reasons and is therefore part of the diagnostic workup in most routine laboratories.

Download

Bilimsel Takvim 2021

Aylık vakalarımızı keşfedin