İnsanları enfekte edebilecek yüzlerce parazit – aslında 342 tür – varken, bunlardan sadece 20'si böbrek bozukluklarıyla ilişkilendirilmektedir. Bunlardan, plazmodiler, şistozomlar, filaryalar ve layşmanyalar kayda değer klinik veya epidemiyolojik etkilerden sorumlu tutulmaktadır [1].

S. haematobium enfeksiyonunda, mesane mukozasının ülserasyonundan kaynaklanan hematüri ve dizüri iyi bilinen rahatsızlıklar olsa da, S. mansoni kaynaklı proteinüri için aynı durum geçerli değildir. Şistozomiyaza bağlı böbrek hastalığı literatürde sıklıkla tanımlanmamaktadır. Bu hastalık, değişken şiddet derecesine sahip kronik bir evrim geçirmiştir. Glomerülonefrit, otopsi çalışmalarında olguların %10-12'sinde tanımlanmıştır. Şistozomal glomerülopati genellikle genç, erkek hastalarda görülür ve glomerüler lezyonlar immünolojik yapıdadır [2].

Malarya dünyadaki en yaygın enfeksiyöz hastalıklardan biridir ve nefrotik sendromla açık şekilde ilişkili olduğu gösterilen ilk hastalıktır [3]. Böbrek tutulumu görece P. falciparum (Malaria tropica) ve P. malariae (Malaria quartana) enfeksiyonlarında sık görülür, ancak P. vivax (Malaria tertiana) enfeksiyonunda da tanımlanmıştır. Malaria quartana söz konusu olduğunda, nefrotik sendrom yaygın olarak enfeksiyonun tedavi edilmesiyle geri çevrilmesi genelde mümkün olmayan, membranoproliferatif bir glomerülonefrit tipi devam ederken meydana gelir. Bunun aksine, P. falciparum ile enfekte hastalarda nefrotik sendrom veya proteinüri nadiren görülür ve enfeksiyon kontrol altına alındığında kaybolur. Ancak, tübüler nekroz, tübüllerde hemoglobin ve hücre kastları ve interstisyel ödem gibi tübülointerstisyel hasar kaynaklı akut böbrek yetmezliğinin ortaya çıkışı kayda değer bir durumdur [4].

Layşmanyaz, protozoa enfeksiyonlarından kaynaklanır ve üç şekilde kendini gösterebilir: kütanöz, mukokütanöz veya viseral. Glomerüler lezyonlar sadece, Leishmania donovani kaynaklı farklı bir viseral layşmanyaz tipi olan kala-azar ile gözlemlenir, ancak başka hiçbir kütanöz veya mukokütanöz layşmanyaz ile gözlemlenmez. Tübülointerstisyel hasarın eşlik ettiği membranoproliferatif ila mezanjiyal proliferatif glomerülonefrit baz alındığında, çalışma verileri kala-azar hastalarının %60'ında idrar sedimentinde benign değişikliklerle birlikte hafif proteinüriyi ortaya koymuştur. Bu noktada, glomerülopatinin iyileşme sürecinin enfeksiyonun tedavi edilmesiyle birlikte başladığı görülmektedir [5].

1. Barsoum RS: Parasitic kidney disease: milestones in the evolution of our knowledge. Am J Kidney Dis. 2013 Mar; 61(3):501-13.
2. da Silva GB, Duarte DB, Guardão Barros EJ, and De Francesco Daher E: Schistosomiasis-associated kidney disease: A review. Asian Pac J Trop Dis. 2013 Feb; 3(1): 79–84.
3. Barsoum RS: Tropical parasitic nephropathies. Nephrol Dial Transplant. 1999; 14 Suppl 3:79-91.
4. da Silva GB, Pinto JR, Guardão Barros EJ, Nogueira Farias GM, and De Francesco Daher E: Kidney involvement in malaria: an update. Rev Inst Med Trop Sao Paulo. 2017; 59: e53.
5. van Velthuysen ML, Florquin S: Glomerulopathy associated with parasitic infections. Clin Microbiol Rev. 2000 Jan; 13(1):55-66.