Hemostaz reaktif solüsyonları

Trombosit fonksiyonu

Kanama semptomları olan bir hastada primer hemostatik bozukluklardan şüphelenildiğinde ve trombositopeni ve von Willebrand hastalığı (VWD) ekarte edildiğinde, şu anda trombosit fonksiyonuna yönelik laboratuvar araştırmalarının yürütülmesi önerilmektedir. [1] Trombosit agregasyonunun değerlendirilmesi, kalıtsal trombosit bozuklukları (trombasteni, Bernard-Soulier sendromu vb.) veya edinilmiş trombosit fonksiyonu defektlerinin teşhis edilmesi için değerli bilgiler sağlar. Trombosit agregasyon testleri ayrıca genelde uzman laboratuvarlarda gerçekleştirilen, anti-trombosit ilacın etkililiğini izlemek ve değerlendirmek amacıyla yapılabilmektedir.

Trombosit agregasyon testlerinde, trombosit fonksiyonunun test edilmesinde altın standardı olarak görülen şık geçirgenliği agregometrisi (LTA) kullanılır. LTA, trombositler bir agonist tarafından kümelendirildiğinde artan, süspansiyon halindeki bir trombosit örneğinden (trombosit açısından zengin plazma, PRP) ışık iletimini ölçer. [1]

ADP, epinefrin, kolajen, araşidonik asit ve ristosetin, trombosit fonksiyonunun araştırılmasında önerilen agonistlerdir. [2] Hastanın klinik durumuna göre farklı agonistler kullanılabilir.

Trombosit fonksiyonunu değerlendirmek için hem otomatik hem de yarı otomatik testler mevcuttur. Ancak, yarı otomatik testlere daha kolay erişilebilse de, bunlar yoğun emek gerektirebilmekte ve test standardizasyonu zor olabilmektedir.

Bu agonistlerin otomatik ve standartlaştırılmış ölçümleri, Sysmex CS-5100, CS-2400/2500 ve CS-2000i/2100i analizörlerine entegre edilmiş otomatik trombosit agregasyon fonksiyonuyla birlikte Sysmex'in Revohem trombosit agregasyon reaktifleri kullanılarak diğer rutin testler kadar kolay gerçekleştirilebilmektedir.

Revohem reaktifleri hakkında daha fazla bilgi için, lütfen belge seçme aracına gidin ve ‘Otomatik trombosit agregasyon testleri’ broşürümüzü indirin ya da yerel Sysmex temsilciniz ile iletişime geçin.

Tromboz yönetimi (DOACS)

Heparin ve varfarin, geçen yarım yüzyıl içinde tromboz yönetiminde yoğun şekilde kullanılmıştır. Buna karşın, bunların oldukça değişken doz yanıtları ve yakın laboratuvar izlem gereksinimi, daha öngörülebilir etkileri olan, laboratuvar izlemine ve sık bireysel hasta dozaj ayarlamalarına yönelik gereksinimi ortadan kaldıran yeni antikoagülan ilaç arayışlarını ortaya çıkarmıştır. Birçok yeni direkt oral antikoagülan (DOAC), şu avantajlarla geliştirilmiştir: öngörülebilir farmakokinetik ve doz yanıtı ile oral uygulama, geniş tedavi penceresi, daha kısa yarı ömür, yiyecekler ve diğer ilaçlarla düşük etkileşim ve rutin izlem gereksiniminin olmaması. DOAC'ler, valvüler olmayan atriyal fibrilasyon hastalarında strokun önlenmesi dahil pek çok önleyici veya küratif tromboembolik endikasyon için reçete edilmektedir ve yaşlanan nüfusla birlikte ihtiyaç da artmaktadır.

DOAC'ler iki tip olarak sınıflandırılabilir: Rivaroksaban, Apiksaban ve Edoksaban gibi direkt faktör Xa inhibitörleri (DiXaI) ve Dabigatran gibi direkt trombin inhibitörleri (DTI). Heparinler ve onların analogları, aktiviteleri için antitrombin (AT) varlığını gerektiren katalitik inhibitörler iken, DOAC'ler hedef koagülasyon serin esterazını doğrudan inhibe eder (DTI'ler için trombin veya DiXaI'ler için Xa faktörü).

İzleme açısından DOAC'ler ile klasik antikoagülanlar arasındaki önemli farklar şunlardır:

1. Heparin ve analoglarının aksine, DOAC'ler belirli hastalar ve şunlar gibi belli klinik koşullar dışında düzenli izlem gerektirmez: [3, 4]

• doğru antikoagülan tedavisinin alınmasına rağmen açıklanamayan kanama veya reküren tromboz
• aşırı doz şüphesi
• yoğun bakım veya acil servislere hasta kabulü (bilinmeyen tedavi)
• DOAC'ler ile antikoagülasyon uygulanmış kişilerde acil cerrahi öncesinde kanama riskinin kontrol altına alınması
• böbrek veya karaciğer fonksiyon bozukluğu ve/veya birden fazla tedavi (uzun dönem tedavi) gören hastalar
• klirens eksikliğinden kaynaklanan progresif ilaç birikimi riskinin ortadan kaldırılması
• açıklanamayan uzun pıhtılaşma sürelerine yönelik laboratuvar bulgularının daha ayrıntılı araştırılması

2. Plazmada DOAC varlığı; koagülasyon testleri, rutin taramalar ve özel testlerin sonuçlarını değişken bir şekilde etkiler. Plazmada DOAC konsantrasyonu ölçümünde kullanılan referans yöntem, sıvı kromatografisi/kütle spektrometrisidir (LC/MS); ancak, bu zaman alıcı ve masraflı test, yalnızca yüksek uzmanlık sahibi laboratuvarlarda mevcuttur. Bu nedenle; hızlı ve duyarlı olan ve plazmadaki DOAC konsantrasyonlarını nicel olarak ölçen özel testlerin kolayca ulaşılabilir şekilde bulundurulması önemlidir.

Sysmex, laboratuvarın ihtiyaçlarına bağlı olarak eksiksiz bir özel, teste özgü kalibratör ve kontrol ürün grubunu içeren çeşitli testler sunar.

Hemofili

Hemofili, anatomik kanamayla öne çıkan, konjenital bir tek koagülasyon faktörü eksikliği olup %85'i faktör VIII (FVIII) eksikliği (hemofili A) ve %14'ü faktör IX (FIX) eksikliği (hemofili B) yaşayan 10.000'de 1 kişilik insidansa sahiptir. Bu bozukluk, fonksiyon eksikliğinden veya azalmasından ya da fonksiyonel olmayan anormal FVIII veya FIX molekülü üretilmesinden kaynaklanabilmektedir. [5] Bozukluk genellikle erkeklerde görülür ve X kromozomunda anormallik taşıyan kadınlar tarafından bulaştırılır. Bununla birlikte, tüm vakaların yaklaşık üçte biri spontan mutasyon kaynaklıdır. [6, 7]

Hemofili, anlamlı hemoraji risklerinden dolayı çocuklarda en sık görülen tıbbi rahatsızlık olup talebe bağlı acil tedavi yokluğunda ölümcül olabilmektedir. Bu nedenle, laboratuvar testleri hemofilinin tespitinde ve yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır.

Hemofili hastalarının bakım yönetimi, yeni tedavilerin ortaya çıkışıyla birlikte değişmektedir. Yeni tedavi alanları, kromojenik FVIII ve FIX testlerinin mevcut çeşitli FVIII ve FIX ürünlerine daha homojen bir reaktivite gösterme avantajına sahip olduğu mevcut biyolojik ve klinik izlemin gözden geçirilmesini gerekli hale getirmektedir. [8] Duruma bağlı olarak, farklı çalışma prensiplerine sahip testler dikkate alınmalıdır.

Sysmex, taramadan kromojenik FVIII ve FIX testlerinin de yer aldığı özel testlere kadar uzanan, hemofili tanı ve tedavisine yönelik eksiksiz bir ürün portföyü sunar.

Trombofili

Trombofili; venöz veya arteryal tromboz geliştirme eğiliminin arttığı rahatsızlıkları ifade eder. Trombofili kalıtsal ve/veya edinilmiş olabilir. [9-11]

Kalıtsal trombofili şunları içerir:

• antifosfolipid sendromu (APS), en yaygın edinilmiş trombofilidir
• fonksiyon kazanımı varyantları (örneğin, faktör V Leiden [FVL] veya protrombin G20210A)
• antitrombin (AT), protein C (PC) ve/veya protein S (PS) gibi doğal antikoagülanların fonksiyon kaybı.

Venöz tromboembolizm (VTE) ile kliniğe başvuran hastaların yaklaşık %50'sinin trombofilisi olduğu tespit edilse de [12], bu rahatsızlık tromboz riskini belirleyen sayısız muhtemel unsurdan yalnızca biri olmaya devam etmektedir. Genel olarak trombofili testleri, VTE rekürensini tahmin etmek, hastaların uzun dönem antikoagülan tedavide kalmalarının gerekip gerekmediğine karar vermek, doğrulanmış trombofili hastalarının asemptomatik aile bireylerini yönetmek ve trombotik bir olayın altta yatan açıklaması bakımından hasta merakını gidermek amacıyla istenir.

Bununla birlikte, trombofili testlerinin gereksiz yere istenmesinin ve yetersiz şekilde yorumlanmasının olumsuz etkileri de göz önünde bulundurulmalıdır; örneğin, klinisyenlerin yüksek tromboz riski taşıyan hastalara antikoagülanlar vermemesi ve bunun sonucunda hastaların trombotik olay riskine maruz bırakılması, düşük tromboz riski taşıyan hastalara antikoagülanların verilerek kanama risklerinin artırılması, maddi maliyet ve hastalar üzerindeki olumsuz duygusal etki.

Bu nedenle, trombofili testleri son derece seçici bir şekilde ve yalnızca beklenen sonuçların hasta yönetimini değiştireceği durumlarda istenmelidir.

Aşırı tanı sorununu çözümlemek üzere, gerek kalıtsal gerek edinilmiş trombofili taramalarına yönelik kanıta dayalı kılavuzlar yayınlanmış olup belirli klinik durumlar, trombofili testlerinin zamanlaması ve test tipleri konularında tavsiyelerde bulunulmaktadır [9-11]. Kılavuzların klinik ortamlarda uygulanması karmaşık ve zorlayıcı olabilse de, hasta bakımını daha da ilerletmek ve maliyetleri düşürmek için kılavuzların uygulanmasının önemini vurgulayan pek çok çalışma sürekli olarak yayınlanmaktadır. [12, 13]

Sysmex, trombofili panelini kapsayan ve tavsiyelerle uyumlu olan testler sağlar. Bunu yaparken amacımız, kılavuzlara bağlı kalarak tromboz riskine yönelik optimum karar süreçleri tesis etmeye çalışan laboratuvarları desteklemektir.

 Lupus antikoagülanları pek yakında

REFERANSLAR

Trombosit fonksiyonu

[1] Cattaneo M, Cerletti C, Harrison P, Hayward CPM, Kenny D, Nugent D, Nurden P, Rao AK, Schmaier AH, Watson SP, Lussana F, Pugliano MT, Michelson AD. Recommendations for the standardization of light transmission aggregometry: a consensus of the working party from the platelet physiology subcommittee of SSC/ISTH. J Thromb Haemost 2013; 11:1183–9.
[2] Harrison P, Mackie I, Mumford A, Briggs C, Liesner R, Winter M, Machin S. Guidelines for the laboratory investigation of heritable disorders of platelet function. Br J Haematol 2011; 155:30–44.

Tromboz yönetimi (DOACS)

[3] Amiral J, Dunois C, Amiral C, Seghatchian J. An update on laboratory measurements of Dabigatran: Smart specific and calibrated dedicated assays for measuring anti-IIa activity in plasma. Transfus Apher Sci. 2016 Jun; 54(3):428-37.
[4] Amiral J, Dunois C, Amiral C, Seghatchian J. Anti-Xa bioassays for the laboratory measurement of direct Factor Xa inhibitors in plasma, in selected patients. Transfus Apher Sci. 2016 Oct; 55(2):249-61.

Hemofili

[5]  White GC 2nd, Rosendaal F, Aledort LM, Lusher JM, Rothschild C, Ingerslev J, et al. Definitions in hemophilia. Recommendation of the scientific subcommittee on Factor VIII and Factor IX of the scientific and standardization committee of the International Society on Thrombosis and Hemostasis. Thromb Hemost. March 2001; 85(3):560.
[6] National Hemophilia Foundation. Hemophilia A. [online] Available at: www.hemophilia.org/Bleeding-Disorders/Types-of-Bleeding-Disorders/Hemophilia-A
[Accessed: 27 Sept 2018]
[7] National Hemophilia Foundation. Hemophilia B. [online] Available at: www.hemophilia.org/Bleeding-Disorders/Types-of-Bleeding-Disorders/Hemophilia-B
[Accessed: 27 Sept 2018]
[8] Amiral J, Seghatchian J. Usefulness of chromogenic assays for potency assignment and recovery of plasma-derived FVIII and FIX concentrates or their recombinant long acting therapeutic equivalents with potential application in treated pediatric hemophiliac patients. Transfus Apher Sci. 2018 Jun; 57(3):363-69.

Trombofili

[9] Baglin T, Gray E, Greaves M, Hunt BJ, Keeling D, Machin S, Mackie I, Makris M, Nokes T, Perry D, Tait RC, Walker I, Watson H; British Committee for Standards in Haematology. Clinical guidelines for testing for heritable thrombophilia. Br J Haematol 2010; 149:209–20.
[10] Van Cott E, Laposata M, Prins M. Laboratory evaluation of hypercoagulability with venous or arterial thrombosis. Arch Pathol Lab Med 2002; 126:1281–95.
[11] Pengo V, Tripodi A, Reber G, Rand J, Ortel TL, Galli M, De Groot PG; Subcommittee on Lupus Anticoagulant/Antiphospholipid Antibody of the Scientific and Standardisation Committee of the International Society on Thrombosis and Haemostasis. Update of the guidelines for lupus anticoagulant detection. J Thromb Haemost 2009; 7:1737–40.
[12] Kwon AJ, Roshal M, DeSancho MT. Clinical adherence to thrombophilia screening guidelines at a major tertiary care hospital. J Thromb Haemost 2016; 14:982–6.
[13] Stevens SM, Woller SC, Bauer KA, Kasthuri R, Cushman M, Streiff M, Lim W, Douketis JD. Guidance for the evaluation and treatment of hereditary and acquired thrombophilia. J Thromb Thrombolysis. 2016 Jan; 41(1):154-64.